Κάποιες σκέψεις για την ανεργία

Η ανεργία είναι ένα οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε μόνο αν το δούμε στις θεμελιώδεις του διαστάσεις: υπάρχει αναντιστοιχία προσφοράς και ζητήσεως εργασίας, δηλαδή οι θέσεις εργασίας που προσφέρονται είναι λιγότερες από αυτούς που ζητούν να εργασθούν ή τα καθήκοντα και οι ουσιαστικές ή τυπικές απαιτήσεις τους δεν αντιστοιχούν σ' αυτά που μπορούν ή είναι πρόθυμοι να ασκήσουν οι υποψήφιοι εργαζόμενοι.

Μια συζήτηση για την ανεργία είναι πολύ μεγάλη και έχει πολλά επιμέρους ζητήματα - λ.χ. σε ποιο βαθμό βάζουμε στην ίδια μοίρα κάποιον, που κατοικεί σε περιοχή όπου δεν προσφέρεται εργασία και είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα, ώστε να εργασθεί, και κάποιον, ο οποίος ζει από τους γονείς του, ενδεχομένως δεν πολυθέλει να δουλέψει, και περιμένει την ευκαιρία να χωθεί μέσω ενός γνωστού στο δημόσιο - και οι δύο αυτοί (υποθετικοί) άνθρωποι λογίζονται άνεργοι, πρέπει όμως να μας "συγκινεί" εξ ίσου η κάθε περίπτωση; Και ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το ζήτημα εάν πρέπει να βλέπουμε την αντιμετώπιση της ανεργίας υπό το πρίσμα της ταξικής πάλης, να παίρνουμε το μέρος του "αδυνάτου" κ.λπ. Χωρίς να το συζητήσω παραπέρα (επειδή ειδικά η συζήτηση αυτή θάταν τεράστια) να αναφέρω ότι, κατά την άποψή μου, η αυξημένη και διαρκής ανεργία είναι σύμπτωμα μιας οικονομίας που γενικώς δε λειτουργεί ικανοποιητικά, επειδή, για κάποιον λόγο (κυρίως λόγω των κρατικών παρεμβάσεων) οι μηχανισμοί της αγοράς δεν μπορούν να παίξουν το ρόλο τους.

Η ανεργία είναι ένα πεδίο όπου, όπως επισημάνθηκε, οι φιλελεύθερες απόψεις πολύ συχνά κατηγορούνται ως ανάλγητες, διότι αδιαφορούμε, λέει, για την τύχη απολυμένων, μη δυναμένων να εξεύρουν εργασία κ.λπ. Παραπέμπω στο σχόλιο του κ. Τριανταφυλλόπουλου, στο οποίο αναφερόταν ότι, για να πέσει η ανεργία στο 4-5%, πρέπει πρώτα ν' ανεβεί στο 20% - εμείς, φυσικά, δε θέλουμε να ανεβεί η ανεργία επειδή είμαστε κακοί, ούτε ζητούμε από το κράτος να επέμβει, προκειμένου να ανεβεί η ανεργία (ζητούμε από το κράτος να επέμβει! τι φιλελεύθερο!). Απλώς θεωρούμε ότι οι πολιτικές τεχνητής μειώσεως της ανεργίας (δυσκολία καταγγελίας συμβάσεως εργασίας, 35ωρο στη Γαλλία, μεγάλος αριθμός εργαζομένων υπό καθεστώς μονιμότητας ή οιονεί μονιμότητας, απαγόρευση υπερωριών - με το σκεπτικό ότι οι εργοδότες θα υποχρεωθούν να προσλάβουν και άλλους εργαζομένους κ.λπ.) παράλληλα συρρικνώνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία είναι η μόνη ουσιαστική γενεσιουργός πηγή θέσεων εργασίας. Δηλαδή οι πολιτικές αυτές στην πραγματικότητα αυξάνουν την ανεργία. Με την απάλειψή τους είναι λογικό να έχουμε μια άμεση, προσωρινή αύξηση της ανεργίας. Ωστόσο, η επένδυση και η δημιουργία θέσεων εργασίας θα είναι, στη συνέχεια, πολύ πιο ελκυστική για τους επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα, μεσοπρόθεσμα, να δημιουργηθούν πολύ περισσότερες νέες θέσεις εργασίας και, ως εκ τούτου, να μειωθεί η ανεργία.

[Πολλές από τις διατάξεις, ειδικά αυτές που αφορούν σε εργαζομένους ΔΕΚΟ κ.λπ., δεν έχουν καν σκοπό τη μείωση της ανεργίας, έστω και με εσφαλμένη μέθοδο - είναι απλώς αποτέλεσμα υποκύψεως των εκάστοτε κυβερνήσεων στις πιέσεις των αντίστοιχων οργανωμένων συντεχνιών]

Αυτά ως γενική θέση- μπορούμε, αν θέλουμε, να αναλύσουμε ένα-ένα τα "προστατευτικά" μέτρα του εργατικού δικαίου, ώστε να φανεί εάν τελικώς ωφελούν ή βλάπτουν την οικονομία, συνολικά, και τους εργαζομένους (προς χάριν των οποίων ετέθησαν) ειδικότερα - και να δούμε πώς οι μηχανισμοί της αγοράς μπορούν, κατά το βέλτιστο τρόπο, να επιφέρουν την αντιστοίχηση προσφοράς και ζητήσεως εργασίας.

(Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε ως σχόλιο στο αντίστοιχο forum της "Φιλελεύθερης Συμμαχίας" - στο μέλλον θα ακολουθήσει πραγμάτευση κάποιων βασικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας και συζήτηση για την επίδρασή τους στην αγορά εργασίας συνολικά)