Ένα πολύ σύντομο νομικό σχόλιο (ο γράφων χασοδίκης γαρ) με αφορμή συζήτηση με πελάτη: Έχω βαρεθεί να ακούω ακόμη και από μορφωμένους ανθρώπους ότι ο Καραμανλής (ο πρώτος) κατέστρεψε και "τσιμεντοποίησε" την Ελλαδα με το "νόμο της αντιπαροχής". Η φράση αυτή είναι μια σκέτη μπούρδα, επειδή δεν υπάρχει τέτοιος νόμος.
Τι είναι η "αντιπαροχή"; Ως γενική έννοια σημαίνει το αντάλλαγμα που παίρνει κάποιος σε ανταλλακτική σύμβαση, λ.χ. το τίμημα που λαμβάνει ο πωλητής σε μια σύμβαση πωλήσεως η ο μισθός που λαμβάνει ο εργαζόμενος έναντι της εργασίας που προσφέρει (στα αγγλικά ονομάζεται consideration και αποτελεί απαραίτητο στοιχείο, προκειμένου μια σύμβαση να θεωρείται, κατά τα αγγλοσαξωνικά δίκαια, έγκυρη). Ειδικά στην οικοδομική δραστηριότητα αντιπαροχή είναι τα διαμερίσματα που θα λάβει ο οικοπεδούχος για τον εαυτό του έχοντας αναθέσει σε εργολάβο την ανέγερση οικοδομής στο οικόπεδό του. Είναι η αντιπαροχή που λαμβάνει, επειδή παραχώρησε το οικόπεδο του. Αντί, δηλαδή, ο εργολάβος να αγοράσει το οικόπεδο (με σκοπό να χτίσει οικοδομή) και να πληρώσει χρήματα στον οικοπεδούχο, του παραχωρεί διαμερίσματα ή καταστήματα από την οικοδομή που θα χτίσει.
Η σύμβαση αυτή είναι μια απλή σύμβαση έργου: ο εργολάβος αναλαμβάνει να χτίσει μια οικοδομή. Απλώς, αντί να πληρωθεί κατ' ευθείαν σε χρήμα από τον οικοπεδούχο, θα πουλήσει ο ίδιος κάποια διαμερίσματα (κι ας μην είναι τυπικά δικά του) και θα εισπράξει το τίμημά τους - το λεγόμενο "εργολαβικό αντάλλαγμα" (η αντιπαροχή από την πλευρά του εργολάβου, δηλαδή). Από την πλευρά του, ο οικοπεδούχος παραχωρεί, ουσιαστικά, όλο του το οικόπεδο και λαμβάνει ως αντιπαροχή τα υπόλοιπα διαμερίσματα. Πόσα και ποια διαμερίσματα θα λάβει ο καθένας είναι ζήτημα συμφωνίας.
Η νομοθεσία που διέπει αυτή τη σύμβαση είναι το κοινό συμβατικό δίκαιο. Δεν υπάρχει κάποια ειδική διάταξη που να τη ρυθμίζει. Απλώς, πρέπει να παρατηρηθεί ότι τέτοιες μορφές συμβάσεων έγιναν δυνατές από τότε που καθιερώθηκε στην Ελλάδα ότι μπορεί κάποιος να είναι ιδιοκτήτης χωριστού διαμερίσματος, πράγμα που καθιερώθηκε με νόμο επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου του 1929.
Το ότι άνθησε η οικοδομική δραστηριότητα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 1950 κι έπειτα (όπως τουλάχιστον λένε οι παλαιότεροι) δεν οφείλεται σε κάποια νομοθετική ρύθμιση, τουλάχιστον όχι στον ανύπαρκτο "νόμο της αντιπαροχής".
The Mini-Biographies in Roberto Caro's The Power Broker
-
Robert Caro's seminal biography of Robert Moses, titled "The Power Broker",
spans many decades and covers New York City's political life for most of
the 20...
7 years ago
2 comments:
Αφορμή για το σχόλιο ήταν η εσφαλμένη αντίληψη για "νόμο της αντιπαροχής", όχι η ενδεχόμενη ευθύνη του Καραμανλή ή του Βενιζέλου. Ωστόσο, οι επισημάνσεις του p=np είναι σωστές. Χωροταξική και πολεοδομική πολιτική στη χώρα μας είναι πρακτικά ανύπαρκτη - κατά κανόνα περιορίζεται σε νομιμοποιήσεις εκ των υστέρων οικοδομημάτων που έχουν κατασκευασθεί αυθαίρετα (αν και στο σχολείο μας δίδασκαν για τον περίφημο πολεοδόμο Ιππόδαμο το Μιλήσιο, ο οποίος σχεδίασε τον Πειραιά).
Η πολεοδόμηση, φυσικά, έχει και το αντίθετο άκρο - πόλεις σχεδιασμένες εξ υπαρχής, με κλασσικότερο παράδειγμα την Μπραζίλια, πρωτεύουσα της Βραζιλίας. Οι γνώμες για το αποτέλεσμα ενός τέτοιου πολεοδομικού σχεδιασμού διχάζονται, αν δεν κάνω λάθος. Γενικώς, το urban planning νομίζω ότι έχει υποστηρικτές, αλλά και επικριτές.
Στα προάστια των γαλλικών μεγαλουπόλεων, όπου είχαν γίνει πέρυσι τα γνωστά επεισόδια με πρωταγωνιστές κυρίως μετανάστες από τη Β. Αφρική, ο σχεδιασμός περιελάμβανε εντελώς χωριστές ζώνες κατοικιών και εργασίας. Οι εμπνευστές του σχεδιασμούο αυτού επικρίθηκαν (εκ των υστέρων, φυσικά!) επειδή, με την απομάκρυνση των χώρων κατοικίας από την εργασία, τα παιδιά και οι νέοι μεγάλωναν, χωρίς να έχουν μπροστά τους ζωντανά παραδείγματα ανθρώπων που εργάζονται. Οι γονείς τους έφευγαν το πρωί για τη δουλειά και επέστρεφαν το μεσημέρι - ποτέ δεν τους έβλεπαν τα παιδιά τους να εργάζονται.
Πιστεύετε ότι είναι βάσιμη μια τέτοια κριτική; Αναμένω με μεγάλο ενδιαφέρον τις απόψεις σας.
Πράγματι, είναι πολύ ενδιαφέρον το άρθρο αυτό. Δείχνει ότι η σημερινή κατάσταση είχε ήδη προβλεφθεί από παλιά - αν και τη δεκαετία του '60 ποιος θα μπορούσε να πεισθεί; Δηλαδή ο Δοξιάδης προέβλεψε μια κατάσταση σαν την αμερικανική Metropolis, δηλάδη την έκταση στην ανατολική ακτή των Η.Π.Α., από τη Βιρτζίνια έως τη Μασαχουσσέτη, ένα ενιαίο, ουσιαστικά, οικιστικό σύνολο. Αν βάλετε το Google Earth και του ζητήσετε να σας "πάει" σε μια διαδρομή από Ουάσινγκτον σε Νέα Υόρκη, θα καταλάβετε πώς λειτουργεί αυτή η "Μητρόπολη".
Post a Comment